DE RADIO PHILIPS  717A

Als kleine jongen was ik bezeten naar die in mijn ogen grote houten kast die bij ons in de kamer stond en Radio heette.
Nu weet ik dat het een Philips type 717A toestel was, maar toen had alleen de grote afstemschaal een magische aantrekkingskracht op mij.  Ook de verhalen hoe het toestel, om uit handen van de bezetter in de oorlog te blijven in een aardappelzak gestopt werd en in de grond begraven om na ( en tijdens ! ) de oorlog weer te gebruiken, waren om ademloos naar te luisteren.
Het gaf het toestel dat zoiets overleeft had iets grootachtigs, iets waarvoor je bewondering had.
Wij zaten dus vaak met zijn allen voor het toestel zondags als er een hoorspel uitgezonden werd (Monus de man van de maan) en ook de voetbalwedstrijden van Nederland-Belgie werden beluisterd.

Natuurlijk mocht ik het toestel niet gebruiken, het was in die tijd een heel prijzig apparaatje, en reparatie van het toestel was ook geen goedkoop grapje, vandaar dat mijn ouders mij nadrukkelijk verboden om met het toestel te spelen.
Maar ja........het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan, en zodoende lukte het mij om op een middag, mijn vader was niet thuis en mijn moeder deed boodschappen, het toestel aan te zetten en toen de kortegolf te kiezen.
En toen was ik verkocht !  

Langzaam draaide ik met de ontvangerknop over al die kortegolf stations.... ik hoorde talen spreken die ik nog nooit gehoord had, ik hoorde schepen met de wal praten, ik hoorde alle soorten muziek uit verre landen, ik was verknocht aan het luisteren.
Later toen ik na lang zeuren en soebatten dan toch het toestel mocht bedienen, zat ik uren te luisteren naar verre stations, voorzichtig speuren met de stationsknop en turen naar de stationsschaal.......wat had ik een pret !

Later verdween de radio in de schuur, er was een ander voor in de plaats gekomen, en op een onzalig ogenblik toen hij in het schuurtje ook dienst weigerde, is dat toestel waar zoveel herinneringen aan zaten roemloos verdwenen naar de vuilstortplaats.........

Je groeit op, er verlopen wat jaren, elektronica is je hobby, en dan komt het dat je aan dat radiotoestel terugdenkt. Het idee was al gauw geboren dat als ik het toestel tegenkwam, ik het zeker zou aanschaffen.

En ja hoor, op een goede dag viel mijn oog op een advertentie waarin het Philips toestel 717A aangeboden werd.  Gauw werd kontakt opgenomen met de verkoper, en het bleek dat het om een geheel origineel apparaat te gaan. Er was nog niet in geknoeid.
Na wat loven en bieden mocht ik mij de trotse eigenaar van het toestel noemen.

Voorzichtig werd het toestel op een variabele transformator aangesloten, en langzaam werd de spanning daarvan opgevoerd naar 220 Volt. Deze procedure gebruik ik altijd, omdat als het toestel een tijd niet gespeeld had, de hoogspanningselko's die van het natte type waren die tijd, gelegenheid kregen om te formeren en zodoende de gelijkrichtbuis niet een grote stroom voor zijn kiezen zou krijgen.

Dat was spannend, en ja hoor, de schaalverlichting begon op te gloeien, en waarempel, uit de luidspreker klonk zo langzaamaan een vervaarlijk hard gebrom.....

Bij het draaien met de afstemknop hoorde ik zowaar heel in de verte een Hilversums station, maar dit was niet zo als het hoorde.

Het was duidelijk, het toestel zou opgeknapt dienen te worden !

Dat was een moeilijke beslissing, wat doe je met zo'n toestel ? Hou je hem in de originele staat, met al zijn defekte componenten, maar dan zou hij niet meer spelen, of probeer je hem weer in een speelbare staat te brengen. Belangrijk zou dan worden dat zo weinig mogelijk originele onderdelen die niet defekt waren op hun plaats bleven zitten. Ik koos voor het laatste. Dat is al met al een hele klus geworden.

Allereerst werd het toestel ontkast. Daarbij bleek dat er nog meer lieden van het toestel hielden. Er waren heel wat houtwurmpjes die de kast aan het verorberen waren. De kast werd dus naar een bedrijf gebracht voor een houtworm behandeling. Gelukkig bleek de schade die de wormen hadden aangericht mee te vallen.

Hier zien jullie het binnenwerk van het toestel, op rechts de spoelen voor de verschillende bandbereiken. De inkepingen in de aluminium bussen was een manier van de fabrikant om de spoelen de juiste induktie waarden te geven. Ook zie je de hele stellage boven "het gebitje" waar de stationsaanwijzer langs beweegt. Deze bleek een optisch plastiek staafje en moest precies op de juiste afstand van de schaal blijven omdat hij daarop een mooie lichtstreep projekteerde.

Rechts zie je de onderkant van het toestel, prachtig is de afstemcondensator te zien. Drie ronde van messing inelkaar schuivende bussen, waarvan de afstelling in de fabriek een heel karwei geweest moet zijn. Dat bleek uit het inmiddels op de kop getikte schema en afregelprocedure. In die tijd kende men nog geen "printplaat". Toch beschouw ik dit toestel als voorloper daarvan, want alle elektronika werd geplaatst op een pertinaxplaat met daarin holnietjes geponst. Dat werden de "eilandjes" waarop de draden en komponenten werden gesoldeerd.

De drukknoppen van het toestel verzorgden de "voorkeurs- stations". In de wandelgangen werd het drukknoppen-blokje oneerbiedig "Het gebitje" genoemd. Het is een heel vernuftig mechanisch opgezet geheel, met veel palletjes, asjes, instelschroefjes en veertjes. Het is een godswonder dat eenzelfde station steeds weer uit de luidspreker klonk als dezelfde toets werd ingedrukt.

Alles werd gerestaureerd, en het toestelletje speelt weer als nooit tevoren.   En dan te bedenken dat het toestel gemaakt is in de jaren 1940/1941 !

Terug naar het begin !